Paragraaf Verbonden Partijen

Visie en beleidsvoornemens

PS hebben het beleidskader voor verbonden partijen vastgelegd in paragraaf 4.6 van de Financiële verordening provincie Zuid-Holland 2021. Paragraaf 4.6 bevat het kader dat PS aan GS meegeven voor:

• de beleidsuitgangspunten en de controlekaders;
• het aangaan, wijzigen en beëindigen van een deelneming in een andere publieke of private rechtspersoon;

• de provinciale vertegenwoordiging in verbonden partijen, en
• het beheer van verbonden partijen.

Provinciale Staten worden, volgens afspraak, als volgt geïnformeerd:

• Eens per jaar in mei/juni bieden Gedeputeerde Staten een analyse aan van de jaarrekeningen en de zienswijze op de begrotingen van alle publieke verbonden partijen volgens een afgesproken format. Om deze vooraf te bespreken wordt een technische sessie georganiseerd voor de Statenleden, waarin de publieke verbonden partijen verder kunnen worden toegelicht.
• Eens per jaar in september/oktober wordt het onderwerp private verbonden partijen in al zijn facetten geagendeerd en middels een technische sessie inhoudelijk behandeld. De leden van Provinciale Staten worden hiervoor uitgenodigd. Gedeputeerde Staten bieden Provinciale Staten tevens de analyse jaarrekeningen van de private verbonden partijen aan.

Wat hebben we bereikt in 2022 en wat willen we bereiken in 2023?
Hieronder zijn de belangrijkste ontwikkelingen bij de provinciale verbonden partijen kort benoemd.

• De aandelen van Warmtebedrijf Rotterdam (WbR) zijn overgedragen mede vanwege de keuze om beleidsmatig op een andere wijze te participeren in de realisatie van provinciale warmtenetten. De provincie is ten gevolge hiervan geen aandeelhouder van WbR meer en heeft in die hoedanigheid ook geen financiële verplichtingen meer jegens derden.
• Provinciale Staten hebben in samenhang met het voorgaande in december 2022 besloten tot het opheffen van de Houdstermaatschappij Zuid-Holland (HZH). Met name vanwege de keuze om investeringen in provinciale warmtenetten niet te laten verlopen via het onderliggende Warmteparticipatiefonds Zuid-Holland. Dit resulteert in 2023 in een aantal juridische fusies waarna alleen het nog het onderliggend fonds ENERGIIQ zal overblijven. Dit fonds wordt rechtstreeks onder de provincie geplaatst. Het beheer van het fonds blijft in handen van InnovationQuarter die tot uitvoerend directeur zal worden benoemd. Daarnaast zal een toezichthoudend bestuurder worden benoemd ter waarborging van de provinciale belangen.
• In 2022 is een evaluatie van de Regionale Ontwikkelingsmaatschappij Drechtsteden (ROM-D) uitgevoerd. In 2023 zal de conclusie hiervan met bijbehorend advies over de gewenste provinciale betrokkenheid aan GS worden gepresenteerd. Provinciale Staten zullen hierover op een later moment worden geïnformeerd.
• De doorontwikkeling van de vijf gemeenschappelijke regelingen Omgevingsdiensten (OD’s) heeft ook in 2022 haar doorgang gevonden. Er is een aantal prioritaire thema’s uitgewerkt in plannen van aanpak. Deze opgaves worden in 2023 verder geconcretiseerd, eventueel aangevuld met nieuwe thema’s. Belangrijk aandachtspunt bij de vijf OD’s is de borging van de kwaliteit van de uitvoering en het onder meer verder versterken van de onderlinge samenwerking daarbij.
• Bij het Provinciaal Afvalverwijderingsbedrijf Zuid-Holland (PROAV) is inmiddels het werk tot afwerking van de stortplaats Derde Merdewedehaven in de laatste fase. De uitvoering zal vooralsnog naar verwachting in 2023 gereed zijn, waarna de gronden zullen worden overgedragen aan Dordrecht waarbij de stortplaats onder het beheer van Fonds Nazorg valt. Na afronding van deze overdracht zal worden gewerkt aan het formeel liquideren van de PROAV.
• Bij InnovationQuarter (IQ) is per september 2022 de toenmalige directeur afgetreden in verband met het aanvaarden van een functie bij Invest-NL. Een nieuwe directeur IQ zal in Q1 2023 door de Algemene Vergadering worden benoemd. Tevens zal in 2023 voor alle ROM’s een nieuwe aandeelhoudersinstructie worden bepaald en zal er voor IQ een Meerjarenplan en Meerjarenfinanciering worden vastgesteld.
• De gemeente Zuidplas is bezig met het opstellen van een omgevingsplan. Bij goedkeuring en onherroepelijkheid van het omgevingsplan zullen de gronden van de gemeenschappelijke regeling Grondbank Zuidplas (Grondbank) conform de gemaakte afspraken overgedragen worden aan de gemeente Zuidplas en wordt de Grondbank in lijn met de vigerende gemeenschappelijke regeling beëindigd op uiterlijk 1-1-2025.
• Voor wat betreft de Ontwikkelingsmaatschappij Nieuwe Westland C.V. (ONW C.V.) zal in 2023 over het toekomstperspectief van de provincie in dit samenwerkingsverband worden nagedacht. GS zullen worden betrokken in de discussie hoe en op welke wijze de provincie hierbij betrokken wil blijven.

Algemene ontwikkelingen

• Wijziging Wgr; de Wet gemeenschappelijke regeling is per juli 2022 gewijzigd en er is een aantal instrumenten toegevoegd waarover afspraken in de gemeenschappelijke regelingen (GR-en) moeten worden gemaakt. De wijziging heeft tot doel de democratische legitimatie van gemeenschappelijke regelingen en de kader-stellende en controlerende rol van de gemeenteraden en Provinciale Staten in relatie tot GR-en te versterken. In de eerste helft van 2023 zullen raden en Staten worden gevraagd zienswijzen op concept wijzigingsvoorstellen in te brengen. In de tweede helft van 2023 zullen de definitieve wijzigingsvoorstellen ter besluitvorming worden voorgelegd. De belangrijkste Zuid-Hollandse GR’en GS-regelingen betreffen, zullen GS de wijzigingsvoorstellen daarvoor vaststellen, met toestemming van PS.
• In 2023 zal een nieuw College GS aantreden. De gemaakte afspraken die in het coalitie akkoord zullen worden opgenomen, is (sterk) afhankelijk van de verkiezingsuitslag. En zijn mogelijk van invloed op het beheer van verbonden partijen. In voorkomende gevallen kan dit leiden tot (accent)verschuivingen en/of onderzoek naar deelname in meer of minder verbonden partijen. Naar verwachting zal in de tweede helft van 2023 daarover nadere duiding kunnen worden gegeven.
• Overeenkomstig de eigen provinciale organisatie hebben de verbonden partijen te maken met enerzijds een krapte op de arbeidsmarkt en anderzijds een aanzienlijke stijging van de (personele en materiële) kosten. Per verbonden partij zal worden nagegaan wat hiervan de consequenties zijn voor de provincie. Zowel in financiële zin alsmede in beleidsmatige uitvoerende zin.
• Opstellen Leidraad verbonden partijen.