Na ruim twee jaar, vervielen in maart 2022 de laatste coronamaatregelen. Dit betekende niet dat 2022 zonder zorgen was. Het werd opnieuw een jaar met grote onzekerheden en een internationale crisis.
In het voorjaar van 2022 brak de oorlog in Oekraïne uit met heftige en zware gevolgen voor de bevolking in dat land. De oorlog doet ons realiseren dat vrede en veiligheid niet vanzelfsprekend zijn. In Zuid-Holland ontstond door de oorlog het urgente vraagstuk van de huisvesting van vluchtelingen, maar ook stijgende energieprijzen en een ongekende inflatie waar onze inwoners, ondernemers en organisaties mee werden geconfronteerd. De inflatie raakt ook de provincie. Door de inflatie stijgen bijvoorbeeld de kosten van het onderhoud aan onze wegen.
Ondanks deze onzekerheden is het toch gelukt om Zuid-Holland bereikbaarder, duurzamer, concurrerender, veiliger en gezonder te maken. In de Jaarrekening 2022 legt het college verantwoording af over de financiële en beleidsmatige prestaties van dit jaar. Het laatste volledige jaar van dit provinciebestuur. Een jaar waarin we hard hebben gewerkt om onze ambities uit het coalitieakkoord te realiseren. We konden daarbij doorbouwen op de basis die is gelegd in de eerste collegejaren.
Een bereikbaar, duurzaam, concurrerend, veilig en gezond Zuid-Holland
Vanuit het bestuurlijk overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (BO-Mirt) komt een investering van € 4,8 mld voor de bereikbaarheid van onze provincie . Deze grote investering maakt de bouw van extra woningen tot 2040 mogelijk, wordt het ov tussen Leiden en Dordrecht en in de Binckhorst in Den Haag beter en verbeteren we de mobiliteit in de regio Rotterdam.
We besloten om de hoofdtransportleiding Warmtelinq aan te leggen en daarmee bij te dragen aan een warmtetransportnet in Zuid-Holland. Een warmtenet waarmee we tot 170.000 huizen en bedrijven kunnen verwarmen met restwarmte uit het Haven Industrieel Complex in Rotterdam.
Er zijn windmolens bijgeplaatst, waarmee 129 MWh extra aan windenergie wordt opgewekt. En mede dankzij onze inzet op zonne-energie, heeft Zuid-Holland er weer vele zonnepalen bij. Hiermee komen de klimaatdoelstellingen weer een stap dichterbij en zorgen we ervoor dat we steeds een beetje minder afhankelijk zijn van fossiele energiebronnen.
In 2022 is met de komst van het Zuid-Hollands Programma Landelijk Gebied (ZH-PLG) de gebiedsgerichte aanpak verbreed en brengen we de belangen van natuur, water, stikstof en klimaat als randvoorwaarde voor een vitaal platteland in onze provincie samen. In de drie kerngebieden (Veenweiden, Kust & Duinen en Delta) zijn de gebiedsprocessen gestart om toe te werken naar het eerste ZH-PLG. Hierin wordt ook het Haven Industrieel Complex (NOVEX-gebied) meegenomen. Vooruitlopend hierop hebben we budget aangevraagd bij het Rijk (en gekregen) voor no-regret versnellingsprojecten, passend bij de doelstellingen van het ZH-PLG. Verder zijn in 2022 de laatste natuurdoelanalyses voor de stikstofgevoelige Natura 2000 gebieden afgerond.
We zijn er trots op dat dit jaar ons gerenoveerde provinciehuis is opgeleverd. Door de renovatie is het gebouw duurzaam, circulair en energiezuinig. Het gebouw is daarmee klaar voor de toekomst. Ook kijken we met veel plezier terug op de feestelijke opening van het gebouw door Zijne Majesteit de Koning .
We besloten de treinen op de MerwedeLingelijn te vervangen. Hiermee krijgt de lijn meer capaciteit, wordt deze betrouwbaarder, verbetert de toegankelijkheid en krijgen de treinen toiletten.
In 2022 zijn de bestemmingsplannen voor Schieoevers-Noord in Delft en Valkenhorst in Katwijk vastgesteld. De provincie heeft € 7 mln subsidie verstrekt waardoor de bouw mogelijk wordt gemaakt van een flink aantal sociale huurwoningen en middenhuurwoningen. Daarnaast is € 2,25 mln subsidie versterkt voor de bouw van woningen voor ouderen in de sociale huur en middenhuur,met een gemeenschappelijke ontmoetingsruimte.
Ook is bijgedragen aan de plankosten van 10 plannen voor collectieve woonvormen en via de Vliegende Brigade is extra capaciteit ingezet die bijdraagt aan de planvorming voor de bouw van 27.500 woningen.
We hebben het initiatief genomen om in Zuid-Holland te werken aan de doorontwikkeling van onze vijf omgevingsdiensten. Het afgelopen jaar hebben de diensten daarvoor een plan van aanpak gemaakt en is ook al gestart met de uitvoering. Centraal daarin staat het samenwerken op het gebied van de arbeidsmarkt, het vergaren en delen van kennis, het versterken van de digitale informatievoorziening en het programma ‘Altijd Actuele Digitale Vergunning’ (AADV).
En met het programma Weerkrachtig Zuid-Holland zette we de toon op het gebied van klimaatadaptatie en de toegevoegde waarde van provincies op dit beleidsveld. Zo deden we onder andere onderzoek naar de kwetsbaarheden van klimaatverandering op diverse beleidsvelden. We onderzochten handelingsperspectieven en ontwikkelden instrumentarium. We willen namelijk graag veilig en comfortabel blijven wonen en werken in Zuid-Holland, ook als het klimaat verandert. Daarom bereiden we ons voor op de effecten van klimaatverandering met dit programma.
Financiën
In 2022 hielden we € 52 mln over. Aandachtspunten blijven daarom onze realisatiekracht en de uitvoerbaarheid van onze beleidsvoornemens en daarmee samenhangend ook het voorspellend vermogen van onze begroting. We constateren dat het verschil tussen begroting en jaarrekening te groot blijft (voorspellend vermogen), hoewel dit ten opzichte van 2021 wel is verbeterd. Het verschil tussen begroting en jaarrekening komt door een samenspel van in- en externe factoren. Zoals een schaarste aan personeel en een schaarste aan aannemers en materialen, stevige politieke ambities en toezeggingen aan Provinciale Staten die niet altijd uitvoerbaar blijken op korte termijn. Maar ook vertraging door stikstof, te optimistisch begroten en incidentele specifieke uitkeringen vanuit de Rijksoverheid zonder duidelijkheid over de inzet van beleidsinstrumenten. We krijgen dan wel de middelen toegekend, maar het lukt ons nog onvoldoende om op korte termijn extra arbeidscapaciteit te werven en in te zetten. In sommige gevallen ontbreekt het beleidsinstrumentarium voor de uitvoering nog. Over de jaren heen is onze realisatiekracht wel sterk toegenomen. De ingezette exploitatie middelen zijn toegenomen van € 552 mln in 2017 naar € 789 mln in 2022.
Dit is de laatste jaarrekening die dit college van Gedeputeerde Staten oplevert. In onze terugblikbrief keken we terug op de gehele afgelopen collegeperiode en lieten we onze belangrijkste resultaten zien om samen Zuid-Holland bereikbaarder, duurzamer, concurrerender, veiliger en gezonder te maken.
Elke dag beter. Zuid-Holland.
Het college van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland