Wat hebben we bereikt?

Zuid-Holland levert met een brede, dynamische economie een bruto regionaal product van 146 miljard euro (21% van de totale Nederlandse economie (BNP)) Maar Zuid-Holland scoort niet goed op diverse dimensies van brede welvaart, vooral gerelateerd aan milieu, natuur en verschillen in gezondheid en inkomen. Daarom hebben we in 2022 middelen en capaciteit ingezet op economische activiteiten die bijdragen aan een versnelde transitie naar een duurzame en digitale economie en aan een inclusieve economie.
Het CPB raamt voor 2023 in doorsnee ruim 3% meer koopkracht. De armoede neemt in 2023 af, maar het landelijk beleid is wel grotendeels tijdelijk. Dat betekent dat als de energieprijzen ook na 2023 hoog blijven, de armoede bij ongewijzigd beleid weer zal stijgen en de koopkracht zal dalen. In een ongunstig scenario is de koopkrachtontwikkeling in 2022 en 2023 cumulatief ruim 4 procentpunt slechter dan in de periode daarvoor.
De provincie heeft in 2022 in bovenstaand perspectief bijgedragen aan versterking van innovatie binnen het mkb en de economische topsectoren. Verder is ingezet op doorontwikkeling van fieldlabs en campussen. Dit alles waar mogelijk met nadruk op de transities. Ook zijn innovatienetwerken in 2022 ondersteund, waarbij de focus specifiek lag op versnelling van de circulaire transitie.  

Door de toenemende ruimtevraag van andere functies staan werklocaties onder druk. Dit geldt voornamelijk voor bedrijventerreinen. In 2022 is ingezet op borging van voldoende toekomstbestendige en kwalitatief goede ruimte voor bedrijventerreinen in Zuid-Holland. Hiervoor is een aanpassing in de Omgevingsverordening voorgesteld in  Wonen, Werken en Werelderfgoed.

Met de uitvoering van ons detailhandelsbeleid hebben we bijgedragen aan verbetering van de vitaliteit van stads- en dorpscentra. Dit is gedaan door uitvoering van Aanpak Winkelgebieden waarbij gesprekken zijn gevoerd met meerdere gemeenten over de aanpak om hun centrum vitaal te houden. Daarnaast hebben we ook bij detailhandel aanpassing in de Omgevingsverordening voorgesteld.

Door thuiswerken en de huidige rente- en prijsontwikkelingen zijn er veel onzekerheden op de kantorenmarkt. Hierdoor is de kantooropname licht gedaald. Cijfers van 2022 laten zien dat de kantoorleegstand in de provincie Zuid-Holland licht is gestegen naar 7,1% (2021: 7,0%).

Human Capital
Nederland en ook Zuid-Holland kampten in 2022 met een historisch krappe arbeidsmarkt. Op het hoogtepunt van de krapte waren er volgens het CBS in Nederland 143 vacatures per 100 werkzoekenden (einde 2 ^e kwartaal 2022). Ook het aantal werklozen was in 2022 historisch laag, met in april in Nederland het laagste percentage sinds 2003 (3,2%). Overigens steeg het aantal werklozen in de tweede helft van het jaar naar 3,8%. De krapte op de arbeidsmarkt – door het CPB eigenlijk pas na 2025 verwacht – drukt overheid, bedrijfsleven en onderwijs-instellingen op het belang van een goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt en van een leven lang ontwikkelen.

De provincie Zuid-Holland zet zich in voor een meer duurzame arbeidsmarkt met een beroepsbevolking die over de juiste vaardigheden en kennis beschikt. Hiermee wordt de Zuid-Hollandse economie versterkt. Hiervoor is samen met de Economic Board Zuid-Holland en 66 partners in 2019 het de Human Capital Akkoord gesloten. Dit akkoord is in juni 2022 vervangen door de Human Capital Agenda 2.0 Zuid-Holland (HCA 2.0). De HCA 2.0 is niet zozeer een compleet nieuwe agenda, als wel een aanscherping van het oorspronkelijke Human Capital Akkoord.

Met de nieuwe agenda dragen we bij aan:

• Bij-, om- en herscholing voor werkenden inclusief flexwerkers en voor niet-werkenden;
• Transities van werk naar werk;
• Betere benutting van onderbenutte deeltijdwerkers;
• Aantrekking en behoud van Internationale werknemers voor vacatures die niet met Zuid-Hollandse of Nederlandse kandidaten te vervullen zijn.

Via de aanscherping in de nieuwe agenda is er nu meer aandacht voor:

• Meer mensen naar techniek;
• Inclusieve arbeidsmarkt;
• Aanpassing van nationale wet- en regelgeving.

Het instrumentarium, onder andere bestaande uit de subsidieregeling Deelakkoorden human capital Zuid-Holland, is met de nieuwe agenda in lijn gebracht.

In de loop van 2022 konden ook de cultuur- en toeristische sector eindelijk weer zonder beperkingen bezoekers ontvangen. Inwoners en bezoekers konden weer genieten van het vele moois dat onze provincie te bieden heeft. Dat betekent niet dat alles direct weer als vanouds was. Het publiek wist de weg naar het culturele aanbod moeilijk terug te vinden. Wij zetten ons daarom, samen met gemeenten en onze culturele instellingen, in op versterking van de veerkracht van de culturele sector.
Een deel van de publieksactiviteiten die in de coronaperiode waren uitgesteld, kon in 2022 alsnog worden gerealiseerd. Tegelijk kwamen er nieuwe zorgen bij. Prijzen stegen en er ontstonden tekorten aan materiaal en personeel. Hierdoor zijn enkele projecten en activiteiten vertraagd. Ook de coronamaatregelen, die in het begin van het jaar nog van kracht waren, hebben vertragingen in de uitvoering veroorzaakt.

Desondanks is er veel bereikt in 2022. Kort samengevat:

• We hebben met een gefaseerde aanpak verder gewerkt aan onze ambitie om toerisme in balans met de leefomgeving te brengen.
• De erfgoedlijnen zijn, samen met onze externe partners, verder ontwikkeld, met aandacht voor industrieel erfgoed. Daarmee wordt erfgoed beter beleefbaar voor de inwoners en bezoekers van onze provincie.
• We hebben voorbereidingen getroffen om onze bijzondere bodemvondsten onder te brengen in een nieuw provinciaal archeologisch depot, zodat wij onze wettelijke taak naar behoren kunnen blijven uitvoeren.
• . Met de culturele instellingen in de basisinfrastructuur cultuurparticipatie hebben wij stappen gezet om het bereik, de spreiding en de kwaliteit van het aanbod cultuurparticipatie voor de jeugd te vergroten.
• De impuls Digitalisering Cultureel Erfgoed is geborgd bij onze partners PBCF, Erfgoedhuis Zuid-Holland en de Stichting entoen.nu zodat in de toekomst aandacht blijft voor de digitalisering van erfgoedcollecties.
• Daarnaast hebben wij ook in 2022 geadviseerd over erfgoed in ruimtelijke plannen. Gemeenten voeren steeds vaker in een vroeg stadium van de planontwikkeling overleg met de provincie. Dit komt overeen met  de beoogde werkwijze van de toekomstige Omgevingswet, waardoor het provinciale ruimtelijke erfgoedbeleid in de plannen kan worden opgenomen.

Tot slot hebben wij in 2022 een belangrijke stap gezet in de structurele ondersteuning van erfgoed, cultuur en toerisme. Met een beperkt structureel budget kunnen wij onze partners nu meer zekerheid geven, zodat ook zij zich blijven inzetten voor erfgoed, cultuur en toerisme in Zuid-Holland.