Wat heeft de provincie financieel gepresteerd?
2022 laat zien dat er in totaal volume meer geld is uitgegeven dan voorgaande jaren om de ambities die de provincie zich gesteld heeft te verwezenlijken. In 2021 was dit € 747 mln en in 2022 betreft dit € 789 mln.
Al enkele jaren is er extra aandacht voor het voorspellend vermogen. Hoe voorkomen we dat pas achteraf (bijvoorbeeld bij de jaarrekening) blijkt dat er geld over is? Door de inspanningen van de afgelopen jaren zagen we een trend waarbij het voorspellend vermogen verbeterde. Hieronder zijn de financiële prestaties van 2022 grafisch, met een korte toelichting, weergegeven.
1a) Lasten
De provincie heeft in 2022 € 789 mln aan lasten gemaakt om de gewenste doelen en taken te realiseren.
1b) Investeringslasten
De provincie heeft in 2022 € 126 mln uitgegeven aan investeringsprojecten. Investeringen maken geen onderdeel uit van de provinciale lasten. De investeringen komen op de balans. In de volgende jaren komen de afschrijvings- en rentelasten ten laste van de begroting. In 2022 is er met name geïnvesteerd in grond, weg- en waterbouwkundige werken, gebouwen en kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen.
Voorspellen
Het voorspellend vermogen is in 2022 verbeterd ten opzichte van 2021 maar nog wel iets lager dan de jaren daarvoor. Dat is terug te zien in het percentage gerealiseerde lasten ten opzichte van de bijgestelde begroting. Voor 2022 is het realisatiepercentage 94% ten opzichte van het bij Najaarsnota 2022 bestuurlijk bijgestelde budget. De realisatie afgezet tegenover de primaire begroting geeft het realisatiepercentage van 98%. Dit laat zien dat de begroting gedurende het jaar is opgehoogd, maar dat die bijstellingen niet volledig zijn gerealiseerd.
In de grafiek is voor de jaren 2018 tot en met 2022 ook het realisatiepercentage ten opzichte van de primaire begroting weergegeven. Door de financiële techniek rond subsidieverleningen is het lastig om boven de norm van 95% uit te komen, de provincie niet direct sturen op het moment waarop de subsidieontvanger de uitgaven realiseert. Dit zien we ook terug bij de beklemmingen die voor 30% bestaan uit doorschuivend subsidiebudget.
Realisatiekracht
We hebben de afgelopen jaren actief gestuurd op realisatiekracht, wat zijn vruchten in toenemende mate heeft afgeworpen in de afgelopen jaren. Hieronder is een tabel opgenomen met daarin de lasten in de exploitatie en de uitgaven aan de investeringsprojecten om zo een beeld te krijgen van onze financiële realisatiekracht.
In 2022 is te zien dat er ten opzichte van 2017 t/m 2021 in de exploitatie meer is uitgegeven. Dit wordt gedeeltelijk verklaard door inflatie. Daarnaast zijn we in staat geweest om onze activiteiten te versnellen en/of beter in staat geweest om de beschikbare middelen in te zetten. Het volume aan ingezette exploitatie middelen is ten opzichte van 2017 met € 237 mln toegenomen van € 552 mln naar € 789 mln in 2022. Dit is een stijging van 43%.
Het investeringsvolume is over de jaren 2017 t/m 2022 gemiddeld € 273 mln.
2a) Baten
De provincie heeft in 2022 € 829 mln aan baten ontvangen. In onderstaand cirkeldiagram zijn de grootste batenposten opgenomen. Bijna de helft van onze inkomsten bestaat uit de opcenten op de Motorrijtuigenbelasting. Naast de opcenten vormt de uitkering provinciefonds het belangrijkste deel van de inkomsten. De laatste grote post betreft de bijdragen van derde partijen, veelal ook Rijk en/of gemeenten.
2b) Investeringsbijdragen van derden
De provincie heeft in 2022 ruim € 132 mln aan ontvangen investeringsbijdragen van derden verantwoord. Investeringen maken geen deel uit van de provinciale baten in de exploitatie. De investeringen komen op de balans. In de volgende jaren komen de afschrijvings- en rentelasten ten laste van de begroting. Dit dient in samenhang te worden bezien met de uitgaven aan investeringen die bij 1b) zijn benoemd.